ALTERNATİF ÖZGÜR YAZILIMLAR

Daha önceki yazılarımızda özgür yazılımdan va açık kaynak kodundan bahsetmiştik. Peki insanlar neden açık kaynak kodlu özgür yazılımları tercih ederler hiç düşündünüz mü? Bu yazılımların tercih edilmesinin pek çok nedeni vardır.

Kullanmanın ücretsiz olmasının bariz nedenlerinden biridir.
Daha güvenlidir (kaynak koduna erişebilen birçok insan sayesinde).
Yalnızca kullanıcıların yararı için oluşturulmuştur.
Ve diyelim ki çok uluslu bir şirket tarafından oluşturulan bir uygulama üzerinde etik bir çekiciliği olabilir.

Bunları akılda tutarak, her gün bilgisayarlarımızda kullandığımız yazılıma en iyi açık kaynak kodlu alternatiflerinden bahsedelim.

1. Web tarayıcı(Web browser): Firefox

Mozilla Vakfı tarafından geliştirilen Firefox web tarayıcısı, 2002’de piyasaya sürülmesinden bu yana web kullanıcılarının temel dayanağı olmuştur.

Firefox’un en önemli özelliği gizliliği ön planda tutmasıdır. Özel Tarama modu, yalnızca bir göz atma oturumundan sonra paraloları ve çerezleri(cookies) silmekle kalmaz, aynı zamanda artık webde yaygın olan izleme yazılımını da algılar ve engeller.

Ayrıca, bookmarking(daha sonradan ziyaret etmek isteyeceğimiz internet siteleri kaydetme) ve parola yönetimini, YouTube izlemeyi, çevrimiçi alışverişi ve bir tarayıcıda yapmayı düşünebileceğiniz hemen hemen her şeyi geliştirebilen sayısız uzantı sayesinde oldukça özelleştirilebilir.

En son sürümü olan Firefox Quantum, Chrome’dan yüzde 30 daha az bellekte yer kapladığından öncekinden iki kat daha hızlı olduğunu iddia ediyor. Ayrıca, dizüstü bilgisayarınızın pili için Google’dan daha iyi bir alternatif olduğu söylenebilir.

Firefox, Windows 7 veya üstü, OS X ve MacOS 10.9 veya üstü ve Linux için mevcuttur. Buradan mozilla ulaşabilirsiniz.

2. Email: Thunderbird

Mozilla Vakfı tarafından yapılan bir diğer yazılım ise Thunderbird, bir çeşit e-mail istemcidir(client): tıpkı Outlook ve Apple Mail gibi güçlü bir açık kaynak alternatifidir.

Thunderbird ile e-mailin yanı sıra yerleşik RSS özellikleri sayesinde haberleri ve blogları okumak için kullanılabilir. Firefox gibi Thunderbird de anlık mesajlaşma, takvimler veya şifreleme gibi özellikler ekleyebilir ya da sadece uygulamanın görünümünü ve hissini geliştirebilen eklenti paketi aracılığıyla büyük ölçüde özelleştirilebilir.

Ve yine, Firefox gibi Thunderbird Windows 7 veya üstü, OS X ve MacOS 10.9 veya üstü ve Linux için indirilebilir. Buradan thunderbird ulaşabilirsiniz.

3. Anlık Mesajlaşma(Instant messaging): Pidgin

Pidgin, tüm mesajlaşma ihtiyaçları için ücretsiz bir alternatif. Ayrıca eklentilerini kullanarak AIM, Google Talk, ICQ, IRC, Bonjour ve XMPP dahil olmak üzere bir dizi mesajlaşma ağı için destek sunuyor. (Ve burada açık kaynaklı bir tema görüyorsanız bizi affedin.)

Aynı anda birden fazla alt yapı kullanarak farklı ağlarla iletişim kurabilirsiniz. Dosya transferi, uzaktan mesajlaşma ve yazım denetimi gibi özellikleri mevcuttur. Ayrıca Pidgin’e eklentiler ekleyerek özelliklerini genişletebilirsiniz.

Küresel katılımcı ağı sayesinde Pidgin, İrlandaca, Valensiya-Katalanca ve Belarus Latince dahil olmak üzere çok sayıda dile çevrildi.

En son sürüm MSN, Myspace ve Yahoo sohbeti desteğini bıraktı. Windows ve Linux için mevcuttur. Buradan pidgin ulaşabilirsiniz.

4. Medya Oynatıcısı(Media Player): VLC

VideoLAN Organizasyonu tarafından geliştirilen VLC oynatıcısı, 2001’den beri kullanıcıları için açık kaynak kodlu ideal medya oynatıcıdır.

VLC, bir dizi dosya türünü oynatmanın yanı sıra DVD, ses CD ve VCD oynatmayı destekler. MPEG-2, MPEG-4, H.264, MKV, WebM, WMV ve MP3 desteklenen codec bileşenleri arasındadır ve daha fazla kullanılabilir ve indirilebilir eklentiler sayesinde bunların görünümünü özelleştirmek için de kullanılabilir. Uzun zamandır çok sayıda dosya biçimin desteklemesi, esnekliği ve sadece arayüzü ile dikkat çekiyor.

VLC, Windows, MacOS ve Linux için mevcuttur. Ayrıca Android, iOS, Apple TV ve diğer birçok işletim sistemi için de mevcuttur. Buradan videolan ulaşabilirsiniz.

5. Metin düzenleyici(Text editor): Notepad ++

Çok gelişmiş metin düzenleyicileri sizin için ulaştırıcı ya da işinize uygun olmayabilir. Bazen sadece kod yazmak ya da not almak için hızlı ve basit bir metin düzenleyiciye ihtiyacınız olabilir. İşe sizin için bu ihtiyaçlarınızı karşılayacak açık kaynak kodlu metin düzenleyici Notepad++.

Windows’un kendi barebone editörü Notepad’e resmi olmayan bir bağlılıkla(unofficial homage) oluşturulan Notepad ++, sekmeli belgelerden, WYSIWYG düzenleme ve sözdizimi(syntax) vurgulamadan (yazılım geliştiriciler için bir zorunluluktur) bir dizi gelişmiş özellik ekler.

Ne yazık ki, Notepad ++ yalnızca Windows için kullanılabilir. Buradan notepad++ ulaşabilirsiniz.

6. Ofis paketi(Office suite): LibreOffice

Ofis uygulamaları paketine ihtiyacınız varsa sizi açık kaynak kodlu LibreOffice ile tanıştıralım. DOCX ve XLSX gibi daha yeni dosya türlerini oluşturma ve kaydetme yeteneği de dahil olmak üzere Microsoft Office dosya biçimlerine yönelik üstün desteği ile açık kaynak öncülü Open Office’in önüne geçer.

LibreOffice, bir kelime işlemci (yukarıdaki resim Writer olarak adlandırılır), hesap tablosu yazılımı (Calc) ve sunum yazılımı (Impress) ile diyagramlar ve veritabanları için özel uygulamalar içerir.

Yazılım yıllar içinde uzun bir yol kat etti, bu nedenle geçmişte açık kaynak kodlu ofis paketlerini denediyseniz ve iffy biçimlendirmesine maruz kaldıysanız, şimdi LibreOffice başka bir gözle bakmaya değer olabilir.

LibreOffice, Windows, MacOS ve Linux triumvirate için mevcuttur. Buradan libreoffice ulaşabilirsiniz.

7. Resim düzenleyici(Image editor): GIMP

GNU Görüntü İşleme Programı(GNU Image Manipulation Program) anlamına gelen GIMP, Adobe Photoshop’a açık kaynaklı bir alternatiftir. Güçlü görüntü oluşturma veya düzenleme yazılımına ihtiyaç duyan fotoğrafçılar, tasarımcılar veya sanatçılar için bir araçtır. (GNU, yazılımı ücretsiz olarak kullanılabilir kılan bir lisanstır. Bundan daha önceki yazılarımızda bahsetmiştik.)

Fotoğrafçılara sunulan barel ve vinyet oluşturma için hızlı düzeltmeler, rötuş araçları, siyah beyaz geliştirmeler gibi çok sayıda güçlü özellik içerir.

Düzenleme otomasyonları oluşturmak için Python geliştirme platformu sunan son derece güçlü bir araçtır.

Windows, MacOS ve Linux için mevcuttur. Buradan gimp ulaşabilirsiniz.

8. Antivirus: ClamAV

Antivirüs paketi ClamAV yalnızca virüsleri(viruses) değil aynı zamanda truva atlarını(trojans) ve kötü amaçlı yazılımları(malware) da algılar. E-maillere, Office dosyalarına, PDFlere, yazılım imzalarına ve diğerlerinin yanı sıra Zip ve RAR biçimleri gibi arşiv dosyalarını da korur. Her gün birkaç kez güncellenen bir virüs veritabanına erişim sağlar.

Güvenlik duvarları(firewalls), proxy sunucuları, dosya aktarım araçları(tools) ve POP3 e-mail sunucuları dahil olmak üzere ClamAV için bir dizi özel araçlar oluşturulmuştur.

ClamAV, Windows, Mac ve Linux için mevcuttur. Buradan clamav ulaşabilirsiniz. Bir paket veya kaynak kodu aracılığıyla yüklenmesi gerekiyor, bu nedenle maalesef bir yükleyici(installer) ile indirmek kadar basit değil.

9. Parolama Depolayıcı(Password storage): KeePass

Çevrimiçi güvenlik her zaman güncel bir konudur. Bu parolaları tekrar kullanmama konusunda çok önemlidir ve tüm kullandığımız parolaları aklımızda tutmamız mümkün değildir. Bu nedenle parolalarınızı depolayabilmek için LastPass, 1Password veya açık kaynaklı KeePass gibi bir parola yöneticisi kullanabilirsiniz.

Bruce Schneier tarafından tasarlanan hem NSA onaylı AES şifreleme standardını hem de Twofish algoritmasını kullanan güvenli bir parola depolayıcıdır.

Çok mükemmel olmasa da KeePass dikkate alınmaya değer güçlü bir uygulama. Windows, MacOS ve Linux için mevcuttur. Buradan keepass ulaşabilirsiniz.

10. İşletim Sistemi(Operating system): Ubuntu

Tamamen açık kaynak kodlu bir işletim sistemi kullanmak istiyorsanız, en iyi seçeneğiniz Windows veya MacOS’a alternatif olarak bir Linux dağıtımını tercih edebilirsiniz. (Yine daha önce yazılarımızda detaylı bir şekilde bahsetmiştik.)

Belki de Linux’un en bilinen ve en kullanıcı dostu sürümü, 2004 yılında Linux dağıtımı Debian’ın bir yan ürünü olarak ortaya çıkan Ubuntu’dur. Daha önceden bahsettiğimiz Firefox, Thunderbird ve LibreOffice gibi yazılımlar yüklenmiş olarak gelir.

Diğer Linux dağıtımlarından farklı olarak bir yazılım mağazası olan Ubuntu Yazılımı sayesinde kolayca kurulur (yazılımlarının çoğu ücretsiz olarak mevcuttur).

Linux kullanımını henüz benimseyememişseniz şu anda bilgisayarınızda kurulu olan işletim sistemini hemen değiştirmenizi tavsiye edilmez. Çift işletim sistemi kurarak ya da sanal makine kullanarak alışma evresini sorunsuz bir şekilde atmata bilirsiniz.

Buradan ubuntu ulaşabilirsiniz.

Kısa özetleyecek olursak ücretli seçenekler kadar iyi çalışan ücretsiz alternatiflerle değiştirebileceğiniz popüler ancak pahalı yazılımların bir listesi.

Windows yerine Linux Mint
MS Office yerine Google Docs/LibreOffice
Visio yerine Draw.io
Photoshop yerine GIMP
Lightroom yerine darktable
Illustrator yerine Inkscape
Premiere/After Effects yerine DaVinci Resolve/Lightworks
InDesign yerine Scribus
Audition yerine Audacity
AutoCAD yerine FreeCAD/LibreCAD
Maya/3ds Max yerine BLENDER
Sketch+Invision+Zeplin yerine Figma
Github/Bitbucket yerine Gitlab
Zendesk yerine Freshdesk
Salesforce yerine SuiteCRM
Mailchimp/Hubspot yerine Mautic Replace Confluence with DokuWiki
JIRA yerine Redmine
QuickBooks yerine Wave
Basecamp/Asana yerine Trello
Toggl/Harvest yerine Clockify

kullanabilirsiniz.

Son Sözler

Gördüğünüz gibi kullandığınız birçok uygulama ve yazılımların açık kaynak kodlu alternatifleri mevcut. Hem ücretsiz hem de kaynak kodlarına ulaşabildiğiniz için daha güvenli olması onları daha çekici yapmıyor mu? Artık bu noktadan sonra tercih size kalmış. Özgür yazılımlarımı mı tercih edeceksiniz yoksa hayatınıza kaldığınız yerden devam mı edeceksiniz? Seçim sizin.

Yazara ait diğer yazılar

TCP/UDP
Siber Güvenlik Nedir?
CTF Nedir?
Linux Dosya Sistemi
Alternatif Özgür Yazılımlar